Perinatoloji ve Riskli Gebelik Takibi

Perinatoloji Nedir? Perinatolog kime denir?

Perinatoloji; gebeliği olumsuz etkileyebilecek ve anne adayı ve bebekte ciddi sağlık problemlerinin gelişimine sebebiyet verebilecek hastalıkların ve koşulların takip ve tedavisini yürüten bir tıp alanıdır. Maternal-fetal tıp uzmanlığı veya yüksek riskli gebelik uzmanlığı olarak da isimlendirilir.

Perinatoloji uzmanları, kadın hastalıkları ve doğum uzmanlığından sonra, yüksek riskli gebeliklerin yönetimi konusunda 3 yıl süren bir eğitim alırlar. Perinatoloji uzmanlarına perinatolog denir. Sağlıklı ve normal ilerleyen bir gebelik sürecini kadın doğum uzmanları yürütürken, farklı hastalıklar veya koşullar sebebiyle riskli olan gebeliklerin takibini perinatologlar yürütür. Perinatoloji doktorları ayrıca gebelikte ayrıntılı ultrason alanında uzmanlaşırlar.

KLİNİĞİMİZDE PERİNATOLOJİ MUAYENESİ VE YÜKSEK RİSKLİ GEBELİKLERİN TAKİBİ

Ankara’da (Çankaya – Çukurambar) bulunan Kadın Hastalıkları ve Doğum & Perinatoloji kliniğimizde normal gebeliklerin yanı sıra yüksek riskli gebeliklerin takibi yapılmakta ve tüm gebeler için ayrıntılı ultrason muayenesi gibi hizmetler sunulmaktadır.

Doç. Dr. Filiz Halıcı Öztürk – Kadın Hastalıkları ve Doğum & Perinatoloji Uzmanı

İLETİŞİM VE RANDEVU

Doç. Dr. Filiz Halıcı Öztürk
Kadın Hastalıkları ve Doğum & Perinatoloji Uzmanı (Ankara)

Kliniğimizde yapılan dört boyutlu ultrason muayenelerinden örnek görüntüler:

Yüksek Riskli Gebelikler Nelerdir?

Gebelik, doğum veya lohusalık sürecinde, annenin veya fetüsün sağlığını veya yaşamını tehdit eden bir sorun olasılığı olan gebelikler yüksek riskli olarak değerlendirilir. Bazı gebelikler gebelik süreci ilerledikçe yüksek riskli hale gelirken, bazı gebelikler yaş veya kronik hastalıkları gibi çeşitli nedenlerle başlangıçtan itibaren risklidir.

Perinatoloji uzmanlığının ilgilendiği, gebelikte risk oluşturan durumlar 3 ana başlıkta toplanabilir: Anne ile ilgili gebelik öncesinde var olan riskli durumlar, anne ile ilgili gebelik sürecinde ortaya çıkan riskli durumlar ve bebekle ilgili riskli durumlar.

Anne ile ilgili gebelik öncesinde var olan riskli durumlar

Yüksek riskli gebelik uzmanlarının takip etmesi gereken hususlardan bazıları anne adayında hamilelik öncesinde var olan sorunlardan kaynaklanır. Başka bir deyişle bazı hamilelikler başından itibaren yüksek riskli hamilelik niteliği taşır. Bu durumda olan anne adaylarının gebeliğin başından itibaren hastanelerin veya kliniklerin riskli gebelik bölümlerinde takip edilmesi önerilir. Bu riskli durumların en önemlileri şunlardır:

• Annenin yaşı: 18 yaş altı ve 35 yaş üstü gebelikler.
• Gebelik öncesinde hipertansiyon, diyabet, epilepsi,  kalp hastalığı, tiroid bezi hastalıkları, romatolojik hastalıklar gibi kronik bir rahatsızlığının olması.
• Anne adayının fazla kilolu olması.
• Önceki gebeliklerinde tekrarlayan düşük, erken doğum, gebelik zehirlenmesi, iri bebek doğumu, geç dönemde bebek kaybı gibi durumların yaşanmış olması.
• Annenin yaşam tarzı: İçki, sigara, uyuşturucu gibi alışkanlıklar.

Anne ile ilgili gebelik sürecinde ortaya çıkan riskli durumlar

Yüksek riskli gebeliklerin bazılarında gebelik normal ve sağlıklı bir şekilde başlar. Ancak sonradan çıkan bazı problemler hamileliği yüksek riskli hale getirir. Bu problemlerin zamanında izlenmesi ve risk durumunun doğru bir biçimde değerlendirilmesi için anne adaylarının rutin kontrol ve tetkiklerini ihmal etmeden yaptırmaları gerekir. Riskli bir durumun ortaya çıkması durumunda anne adaylarının riskli gebelik bölümlerine müracaat etmeleri ve gebelik sürecinin perinatoloji doktorları tarafından takip edilmesi gerekir. Gebelik sonrasında anne adayında ortaya çıkabilecek riskli durumların en önemlileri şunlardır:

• Gebelik şekeri (gestasyonel diyabet).
• Gebelikte erken doğum riskinin ortaya çıkması.
• Gebelik zehirlenmesi (preeklampsi).
• Rahim ağzı yetersizliği.
• Erken membran rüptürü (Gebelikte suların erken gelmesi).
• Gebelikte vajinal kanama.

Bebekle ilgili riskli durumlar

Riskli gebelik uzmanlarının alanına giren durumlardan bazıları doğrudan bebekle ilgilidir. Hamilelik sürecinde fetüste farklı sebeplere bağlı olarak riskli durumlar ortaya çıkabilir. Bunların doğru ve zamanında tespit edilebilmesi için tarama testleri ve ayrıntılı ultrason muayenesi gibi tetkiklerin ihmal edilmemesi gerekmektedir. Bebekte ortaya çıkabilecek riskli durumların en önemlileri şunlardır:

• Çoğul (ikiz, üçüz) gebelikler.
• Yapısal organ bozukluğu: Kalpte veya diğer organlarda yapısal bozukluklar.
• Genetik anomali riski: Down sendromu vb.
• Bebeğin eşinin önde gelmesi (plasenta previa) veya aşırı yapışık olması (plasenta akreata).
• Bebekte gelişim geriliği.
• Fetal enfeksiyon: Anne karnındaki bebekte enfeksiyon gelişmesi.
• Bebeğin suyunun (amniyon sıvı) azlığı veya fazlalığı. 
• Bebekte kansızlık.
• Kan uyuşmazlığı.

Perinatoloji Bölümünde Hangi Hizmetler Sunulur?

Perinatoloji uzmanları tarafından sunulan başlıca hizmetleri kısaca şu şekilde özetleyebiliriz:

• Normal ve yüksek riskli gebeliklerin takibi ve yönetimi.
• Doğum (normal doğum ve sezaryen)
• Gebelikte Down sendromu tarama testleri (ikili test, üçlü/dörtlü test, NIPT).
• Gebelite genetik tanısal işlemler (amniyosentez, koryon villus biyopsisi, kordosentez).
• Ayrıntılı fetal ultrasonografi: ilk 3 ay ayrıntılı utrason (11-14 haftada) ve ikinci 3 ay ayrıntılı ultrason (18- 24 haftada).
• Fetal ekokardiyografi (fetal kalp ultrason ayrıntılı değerlendirilmesi).
• Anne karnında fetal tedavi: Fetal kan örneklemesi, fetal kan transfüzyonu gibi.
• Serklaj (rahim ağzına dikiş atılması).

Perinatologların uzmanlık alanları yukarıda sayılanlarla sınırlı değildir. Gebelik süreci ve doğumla ilgili tüm konular perinatolojinin kapsamına girer. Ayrıca perinatoloji uzmanlarının aynı zamanda kadın hastalıkları ve doğum uzmanı oldukları da unutulmamalıdır.

Yüksek riskli gebeliklerin takibi dışında, herhangi bir sorun olmasa da tüm gebelerin gebelik boyunca en az bir kere perinatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi gebelikte risk oluşturabilecek durumların erken teşhisi ve tedavisi açısından önemlidir.  Özelllikle 18-23 hafta arasında tüm gebelere önerilen, fetal uzuvlar, fetal kalp, fetal beyin ve iç organların detaylı değerlendirildiği ayrıntılı ultrason taramasının da perinatoloji uzmanı tarafından yapılması önerilir.

Perinatoloji nedir? Perinatoloji doktorları hangi konularda uzmandır? gibi sorulara daha detaylı bir cevap için, konuyla ilgili blog yazımızı okuyabilirsiniz: Perinatoloji Nedir?

Ankara’da Perinatoloji Bölümü Olan Hastaneler

Perinatoloji bir üst uzmanlık (yan dal) alanıdır. Perinatoloji uzmanı olmak için kadın hastalıkları ve doğum uzmanlığının üstüne yan dal eğitimi yapmak gerekir. Bu yüzden perinatolog doktor sayısı diğer ana uzmanlık alan uzmanlarına göre oldukça sınırlıdır. Ankara’da perinatoloji bölümü olan devlet hastaneleri Ankara Şehir Hastanesi, Etlik Şehir Hastanesi gibi büyük eğitim ve araştırma hastaneleri ve üniversite hastaneleridir. Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerin hangisinde perinatoloji bölümü olduğunu MHRS sistemi üzerinden sorgulayabilirsiniz.

Ankara’da perinatoloji bölümü olan özel hastanelerin sayısı da oldukça sınırlıdır. Genelde büyük ve kapsamlı özel hastanelerde perinatoloji doktorları bulunmaktadır. Perinatoloji muayenesinin fiyatları da kurumdan kuruma farklılık göstermektedir. Fiyat konusunda ilgili özel hastaneyi veya kliniği arayarak bilgi almanız gerekir.

Özetle, perinatoloji gebelik sürecinde anne adayında veya bebekte ortaya çıkan yüksek riskli veya olumsuz durumlarla ilgilenen bir uzmanlık dalıdır. Perinatoloji uzmanı (perinatolog) doktorlar sadece yüksek riskli gebelik uzmanı değildir. Perinatolojinin yanı sıra genel anlamda kadın hastalıkları ve doğum alanında da uzmandır. Dolayısıyla riskli gebeliklerin yanı sıra normal gebelik takibi de yaparlar. Gebelik sürecindeki risklerin doğru ve zamanında tespit edilebilmesi için anne adaylarının rutin takip ve tetkiklerini, bunun yanı sıra tarama testleri ve ayrıntılı ultrason muayenesi gibi tetkikleri ihmal etmemeleri önerilir. Herhangi bir riskli durumun tespiti halinde hastanelerin perinatoloji bölümlerine veya perinatoloji kliniklerine müracaat edilmesi gerekir. Ankara’da bulunan anne adayları Kliniğimizi arayarak perinatoloji muayenesi hakkında bilgi alabilir. Klinik iletişim bilgileri için lütfen aşağıya tıklayın.