Bu yazıda “Gebelik zehirlenmesi nedir? Gebelik zehirlenmesi belirtileri nelerdir? Gebelik zehirlenmesi neden olur? Nasıl tedavi edilir?” sorularının cevabını bulacaksınız.
Gebelik Zehirlenmesi Nedir?
Gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) annenin organlarını ve bebeğini etkileyebilen ciddi bir hastalıktır. Anne ve bebek ölümlerinin en önemli sebeplerinden biridir. Genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra ve çoğunlukla son 3 ayında ortaya çıkar. Daha az sıklıkla da olsa, gebeliğin 20. haftasında önce veya doğumdan sonraki haftalarda da görülebilir. Gebelik zehirlenmesi hafif veya şiddetli olabilir.
Gebelik Zehirlenmesinin Nedenleri
Gebelik zehirlenmesinin sebepleri henüz tam olarak aydınlatılmamış olsa da, hamilelik boyunca fetüse besinlerin ve oksijenin geçişini sağlayan plasentadan kaynaklandığı düşünülmektedir. Plasenta yapısında meydana gelen bazı değişiklikler nedeniyle fetüs kanlanması bozulmakta, plasentadan kaynaklanan bazı faktörler anne dolaşımına geçerek annede kan akımında azalmaya sebep olmakta ve annenin tüm organlarını etkilemektedir.
Gebeliklerde preeklampsi gelişimi açısından daha riskli kabul edilen durumlar şunlardır:
- Geçmiş gebelikte preeklampsi olması veya ailede preeklampsi öyküsü olması.
- Çoğul gebelikler (ikiz, üçüz, vs.).
- Anne adayında kronik hipertansiyon hastalığı olması.
- Anne adayında böbrek hastalığı, diyabet, lupus gibi otoimmün hastalıkların olması.
- İlk gebelik olması.
- Önceki gebelik ile 10 yıldan fazla aralık olması.
- Anne adayının obez olması.
- 35 yaş üstü gebelik.
- IVF gebeliği.
Gebelik Zehirlenmesi Belirtileri
Gebelik zehirlenmesinin önemli belirtileri şunlardır:
- Gebelikte yüksek tansiyon: Özellikle de gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan tansiyon yüksekliği gebelik zehirlenmesi belirtileri arasında en önemlilerden biridir.
- İdrarda protein kaçağı: Yapılan idrar tahlili sonucunda idrarda protein kaçağı saptanması gebelik zehirlenmesi belirtileri içinde bir diğer önemli husustur.
- Ağrı kesiciye rağmen geçmeyen baş ağrısı.
- Bulanık görme veya gözde şimşek çakması tarzında noktalar görme.
- Karnın sağ yanında karaciğer üstünde inatçı ağrı
- Akciğerde ödem oluşması.
- Kanda trombosit sayısının düşmesi.
- Karaciğer enzimlerinde yükselme olması.
- Böbrek fonksiyonlarında bozulma olması.
Preeklampsi Takip ve Tedavisi Nasıl Yapılır?
Gebelik zehirlenmesi bir kez ortaya çıktıktan sonra tedavi edilebilir bir durum değildir. Eğer preeklampsi hafif seyrediyorsa anne adayı yakın takibe alınarak bebeğin doğumuna uygun zamana (37. hafta) kadar gebeliğin sağlıklı bir biçimde sürdürülmesi amaçlanır. Eğer preeklampsi ağır seyrediyorsa, anne ve bebeğin sağlığı için erken doğum yapılması gerekebilir.
Preeklampsi önlenebilir bir durum olmasa da, bazı tedbirler preeklampsi riskini azaltabilir. Preeklampsi açısından yüksek risk taşıyan anne adaylarında hamileliğin 12. haftasından itibaren aspirin tedavisi başlanması tavsiye edilir. Gebelik öncesinde ve gebelik süresince kan basıncının (tansiyonun) kontrol altında tutulması, kilonun kontrol altına alınması, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıkların bırakılması, uygun günlük egzersizlerin yapılması gebelik zehirlenmesi riskinin düşürülmesine yardımcı olabilir.
Özet olarak; gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) anne ve bebek için çok ciddi sorunlar doğurabilen bir hastalıktır. Yüksek tansiyon gibi gebelik zehirlenmesi belirtilerinden herhangi birinin gözlenmesi durumunda vakit kaybetmeden doktora başvurulması gerekir. Gebelik boyunca doktor takibinin düzenli bir biçimde sürdürülmesi, tansiyon takibinin düzenli bir biçimde yapılması, gerekli tahlil ve tetkiklerin yapılması gebelik zehirlenmesinin zamanında teşhisi ve gerekli tedbirlerin alınması açısından son derece önemlidir.
Doç. Dr. Filiz Halıcı Öztürk
linkedin.com/fhozturk
instagram/fhozturk
Muayenehane İletişim
Adres:Protokol Ankara Plaza. Kızılırmak Mah. Muhsin Yazıcıoğlu Cad. No:39A/124 Çukurambar, Çankaya, Ankara
Telefon: 0 506 4800117 (Hafta içi ve Cumartesi: 09.00-20.00 arasında arayabilirsiniz.)
